دلایل کج شدن دندان ها و درمان آن
نامرتب بودن دندان و رویش کج آن، مشکلی شایع در میان بزرگسالان و کودکان در سراسر جهان می باشد. این اتفاق در کودکان به دلیل فضای کوچک فک بالا و پایین روی می دهد که مانع رشد مرتب دندان ها می شود. این مشکل در میان بزرگسالان علت های مختلفی می تواند داشته باشد.
خیلی از افراد با ظاهر دندانشان کنار می آیند و برخی دیگر برای رفع این مشکل و داشتن لبخندی زیباتر، از درمان های ترمیمی کمک می گیرند. این درمان ها بنا به تجویز دندانپزشک می تواند شامل ارتودنسی، لمینت، کامپوزیت و سایر روش ها باشد. اما علت رویش کج دندان ها چه عواملی می باشند؟
علت رویش کج دندان ها
رویش کج دندان ها علت های مختلفی دارد که در هر فردی متفاوت می باشد. این عوامل ممکن است در دوره های مختلف زندگی یک فرد اتفاق بیفتند که در زیر به آن ها می پردازیم.
عادت های نادرست کودکی
عادت های نادرست کودکی مانند مکیدن انگشت، استفاده طولانی مدت از پستانک، زبان زدن به دندان های تازه روییده، عواملی هستند که باعث کج رشد کردن دندان کودکان می شود. بهترین کار، پیشگیری این رفتارها توسط والدین است تا کودک در بزرگسالی دچار مشکلات بیشتر نشود.
همچنین در کودکان زود از دست دادن دندان ها و ریختن پیش از موعد ممکن است زمینه ساز رشد کج دندان ها شود. از اینرو دندانپزشکان در چنین شرایطی برای کودک از فضا نگه دار دندان استفاده می کنند تا دندان های جانبی خللی در رشد دندان های مجاور ایجاد نکنند.
ژنتیک
مانند بسیاری از عوامل ژنتیکی مانند رنگ چشم، قد، رنگ مو و … ناهمواری دندان ها نیز می تواند موروثی باشد. ژنتیک و وراثت یکی از عوامل اصلی کج رشد کردن دندان ها می باشد که از سنین کودکی و همزمان با رشد دندان ها در دهان نمایان می شود.
این روش کاملن غیرتهاجمی می باشد و بدون کوچک ترین تراشی روی دندان طبیعی، هیچ گونه درد و التهابی را برای فرد به همراه ندارد.
مال اکلوژن
مال اکلوژن به هم تراز نبودن فک بالا و پایین گفته می شود که این مشکل از طریق ژنتیک منتقل می شود. سایر عوامل مانند شرایط محیطی، عادت های نادرست کودکی (مکیدن انگشت و استفاده زیاد از پستانک)، می توانند باعث بروز این ناهنجاری شوند. مال اکلوژن یکی از دلایل نامرتب رشد کردن دندان ها می باشد که برای درمان آن دندانپزشک معمولن انجام ارتودنسی را تجویز می کند.
مسدود بودن راه تنفس
یکی دیگر از دلایل رشد کج دندان ها مسدود بودن راه بینی و تنفس از دهان می باشد که می تواند به کج رشد کردن دندان ها منجر شود. باز ماندن دهان کودک هنگام تنفس می تواند باعث تغییر شکل فک و انحراف آن به سمت جلو و در نهایت ناهمواری دندان ها شود.
کوچک بودن فک
کوچک بودن فک، نیز باعث کج شدن دندان ها می شود. هنگام رویش دندان عقل در سنین جوانی برخی افراد که فک کوچکی دارند، دچار مشکل می شوند. چراکه کوچک بودن فک آن ها و کمبود فضا سبب می شود رویش دندان عقل به دندان های مجاور فشار وارد کند و باعث کج شدن و انحراف سایر دندان ها شود.
ورزش های تهاجمی
از آنجاییکه در ورزش های تهاجمی مانند بوکس، تکواندو و … امکان اصابت ضربه به دهان بسیار بالاست، این فشارها ممکن است باعث کج شدن دندان های فرد شوند. برای انجام چنین ورزش هایی استفاده از محافظ دندان توصیه می شود.
عوارض کج شدن دندان
کج شدن دندان ها، علاوه بر کاهش اعتماد به نفس فرد، مشکلاتی نظیر بیماری های لثه(پریودنتال)، پوسیدگی دندان، مشکلات گفتاری، سایش دندان ها و مشکل در جویدن غذا را ایجاد می کنند. چند عوارض کج بودن دندان ها را بشناسید.
بیماری های لثه و دندان
کج بودن دندان ها باعث می شود فرد نتواند به درستی دندان های خود را تمیز کند. از اینرو مواد باقی مانده میان دندان ها باعث ایجاد باکتری و سپس بروز بیماری های لثه و پوسیدگی دندان شده و مشکلاتی را برای فرد به وجود می آورند.
مشکلات گفتاری
نامرتب بودن دندان ها گاهی اوقات سبب می شود فرد نتواند برخی حروف و واژه ها را به درستی ادا کند و این موضوع در کاهش اعتماد به نفس وی تاثیر می گذارد.
سایش دندان
گاها کج بودن دندان ها باعث سایش دندان ها و حتی گاهی اوقات گاز گرفتن لپ می شود که این مشکل در طولانی مدت فرد را آزار خواهد داد.
مشکل جویدن غذا
نامرتب بودن دندان ها ممکن است جلوی جویدن درست غذا را بگیرد و درنتیجه باعث ایجاد مشکلات هضم و بیماری های گوارشی می شود.
روش های مرتب کردن دندان
ارتودنسی
متداول ترین روش درمان ناهمواری و کجی دندان ها ارتودنسی می باشد که توسط ارتودنتیست انجام می شود. برای این کار هرچه سن پایین تر باشد فرآیند آسان تر و فک آماده تر است. از اینرو انجام ارتودنسی در کودکی و نوجوانی بازدهی سریع تر و سختی کمتری دارد، زیرا استخوان ها آمادگی بیش تری برای تغییر دارند و دوره درمان نیز کوتاه تر است.
دو نوع ارتودنسی ثابت و متحرک وجود دارد که بسته به تجویز ارتودنتیست روی دندان فرد انجام می شود.
لمینت
بدون انجام ارتودنسی هم می توان ناهمواری دندان ها را پوشش داد. از آنجاییکه ارتودنسی روشی دشوار و زمان بر است، شیوه های سریع تر دیگری نظیر لمینت پیشنهاد می شود. البته لمینت باعث تغییر شکل دندان ها نمی شود، اما ظاهر آن ها را می پوشاند و لبخند فرد را زیباتر می کند.
بنابراین اگر فرصت و حوصله کافی ندارید و فردی پرمشغله هستید، لمینت می تواند روش مناسبی برای حل مشکل نامرتبی دندان شما باشد.