درمان پوسیدگی دندان

هنگامی که دندانی دچار پوسیدگی می شود، برای پر کردن فضای خالی شده دندان از مواد پرکننده دندانی استفاده می شود. علاه بر این، این مواد برای پر کردن لب پریدگی های کوچک نیز به کار می روند. هریک از این ماده ها خواص و کارآیی متفاوتی دارند و در موقعیت های مختلف و بسته به عوامل متعدد و در نهایت تجویز دندانپزشک برای پر کردن پوسیدگی دندان به کار می روند. در این مقاله به معرفی انواع پرکننده های دندانی می پردازیم و مزایا و معایب هریک را بررسی می کنیم.

انواع پر کننده های دندان

مواد متعددی برای پر کردن دندان ها موجود می باشند و همه آن ها مزایا و معایب خود را دارند. انواع پرکننده دندان شامل مواد فلزی نظیر طلا، آمالگام نقره (ترکیبی از جیوه ، نقره و سایر فلزات)، مواد کامپوزیتی به رنگ دندان، پرسلن و نوع خاصی شیشه(گلس آینومر) می باشند. محل و میزان پوسیدگی، هزینه مواد پرکننده، اولویت زیبایی و توصیه دندانپزشک در تعیین نوع ماده پرکننده پوسیدگی دندان نقش دارند.

پر کردن دندان با آمالگام

سالیان سال است که آمالگام توسط متخصصان دندانپزشکی برای پر کردن پوسیدگی دندان ها استفاده می شود. پر کننده آمالگام ماده ای قوی و مستحکم است و برای پر کردن پوسیدگی دندان های عقبی مانند دندان آسیاب مولر و دندان هایی که بیشتر عمل جویدن را انجام می دهند، گزینه مناسبی می باشد.

از آنجایی که آمالگام ترکیبی از چندین عنصر فلزی است و رنگ تیره ای دارد، هنگام خندیدن یا لبخند زدن جلب توجه می کند و به دلایل زیبایی این روزها کمتر مورد استفاده قرار می گیرد. این ماده پر کننده از کم هزینه ترین مواد پر کننده پوسیدگی دندان می باشد.

مزایای پرکننده آمالگام

• مقاومت زیاد: این ماده استحکام بسیار بالایی در برابر فشار دارد.
• طول عمر بالا: دوامی بین 10 تا 15 سال دارد.
• هزینه پایین: آمالگام ارزان ترین ماده پرکننده دندانی می باشد.

معایب پرکننده آمالگام

• ظاهر ناخوشایند
• ایجاد حساسیت در کوتاه مدت

پر کردن دندان با کامپوزیت

این ماده با عنوان کامپوزیت و گاها پرکننده کامپوزیت رزین شناخته می شود. این ماده ترکیبی از پرکننده شیشه یا کوارتز دارد و می تواند متناسب با رنگ دندان فرد ساخته شود. پرکننده های کامپوزیت نسبتا بادوام بوده و برای ترمیم های کوچک تا متوسط برای دندان هایی که جویدن را به طور متوسط انجام می دهند، ایده آل می باشد.

مزایای پرکننده کامپوزیت

هم رنگ دندان بودن: رنگ کامپوزیت می تواند مطابق رنگ دندان طبیعی فرد انتخاب شود. مخصوصا” برای استفاده در دندان های جلویی و آن هایی که هنگام خندیدن یا صحبت کردن پیداست، مناسب می باشد.

اتصال به ساختار دندان: پرکننده های کامپوزیت در واقع از نظر شیمیایی به ساختار دندان متصل می شوند و پشتیبانی بیشتری از دندان می کنند.

تطبیق پذیری در کاربردهای مختلف: علاوه بر استفاده به عنوان ماده پرکننده در پوسیدگی، از پر کننده های کامپوزیت می توان برای ترمیم دندان های خرد شده، شکسته یا لب پریده نیز استفاده کرد.

تراش کمتر دندان: هنگام از بین بردن پوسیدگی دندان و آماده کردن آن برای پر کردن، دندان نسبت به گزینه آمالگام، تراش کمتری می خورد.

معایب پرکننده کامپوزیت

دوام کمتر: پرکننده کامپوزیت زودتر از آمالگام فرسوده می شود و دوام آن به طور متوسط 5 سال می باشد.

مقاومت کمتر: کامپوزیت در برابر فشار، مقاومت کمتری نسبت به آمالگام دارد؛ اگرچه کامپوزیت های امروزی بسیار با دوام تر از انواع قدیمی ساخته می شوند و دوام خوبی دارند.

هزینه: پر کردن با ماده کامپوزیت ممکن است دو برابر گران تر از پر کردن با ماده آمالگام باشد.

خورندگی دندان: بسته به موقعیت مکانی، گاها ممکن است مواد کامپوزیتی در طی زمان، دندان را تا حدی از بین ببرند.

پر کردن دندان با فلزات

آمالگام طلا یا نقره رایج ترین فلزاتی هستند که برای پر کردن پوسیدگی دندان استفاده می شود. هزینه پر کردن دندان با پرکننده طلا ممکن است 10 برابر بیشتر از پر کردن با آمالگام نقره باشد، اما برخی افراد دوام فلز را -که در برابر موادی مانند کامپوزیت، دوام بسیار بالایی دارد- ترجیح می دهند و همچنین طلا را به دلیل ظاهر پر زرق و برقش انتخاب می کنند.

اغلب افراد ظاهر پرکننده های فلزی نظیر طلا و نقره را دوست ندارند، اما این مواد دوام بسیار بالایی دارند و بدون نیاز به تعویض دوامی 10 تا 15 ساله دارند.

مزایای پرکننده طلا

• دوام 10 تا 15 سال
• جنبه زیبایی و زرق و برق بیشتر
• مقاومت بالا در برابر شکنندگی

معایب پر کننده طلا

هزینه بالا (10 برابر بیشتر از ماده ای مانند آمالگام)

شوک گالوانیک: هنگامی که پرکننده طلا در کنار یک دندان پر شده با ماده ای نظیر آمالگام نقره قرار می گیرد، ممکن است باعث ایجاد یک درد شدید (شوک گالوانیک) شود. فعل و انفعال بین فلزات و بزاق باعث ایجاد جریان الکتریکی می شود، اما یک اتفاق نادر است.

زیبایی شناسی: بیشتر افراد پرکننده های فلزی را به عنوان یک روکش دندانی چشم نواز نمی دانند.

پر کردن دندان با سرامیک

پرکننده سرامیک (که معمولا از پرسلن ساخته می شود) به رنگ دندان است و لکه های دندانی را در طول زمان کمتر از ماده کامپوزیت نشان می دهد. اما قیمت عامل مهمی در انتخاب پرکننده سرامیک می باشد و پر کردن دندان با این ماده تقریبا به اندازه پر کردن پوسیدگی با روکش طلا گران می باشد.

مزایای پرکننده سرامیک

مقاومت بالا: پرکننده های سرامیک مقاومت بسیار بالایی دارد، اما میزان سایندگی آن ها نیز بالاست.

دوام بالا: این ماده بیش از 15 سال در دهان دوام می آورد.

مقاومت در برابر لک شدن: سرامیک هایی که غالبا از پرسلن ساخته می شوند، نسبت به مواد کامپوزیت، مقاومت بسیار بیشتری در برابر لک شدن دارند.

معایب پرکننده سرامیک

هزینه بالا: پرکننده های سرامیک به دلیل مواد به کار رفته در آن، هزینه بالایی دارند.

پر کردن دندان با گلس آینومر

گلس آینومر ترکیب اکریلیک و شیشه می باشد و یکی دیگر از موادی است که برای پرکردن پوسیدگی دندان استفاده می شود و این ویژگی را دارد که برای محافظت از دندان ها فلوراید آزاد می کند. اما پر کردن پوسیدگی دندان با گلس آینومر دوام کمتری نسبت به سایر مواد پرکننده دارد و ممکن است لازم باشد در کمتر از پنج سال تعویض شود. این ماده معمولا برای پر كردن دندان كودكان خردسال مورد استفاده قرار می گیرد.

مزایای پرکننده گلس آینومر

آزاد کردن فلوراید و جلوگیری از پوسیدگی

مطابقت با رنگ دندان طبیعی

معایب پرکننده گلس آینومر

مقاومت پایین: این ماده ضعیف تر از رزین کامپوزیت است و بیشتر در معرض سایش و مستعد شکستگی قرار دارد.

عمر کم: دوام این پرکننده حدود 5 سال است و پس از این مدت بایستی تعویض شود.

مناسب برای ترمیم های کوچک دندان