مینا سخت ترین لایۀ دندان است که از عاج دندان در برابر آسیب ها محافظت می کند. مینای دندان 96 درصد ماده معدنی دارد و سخت ترین ماده در کل بدن هر فردی است. این لایه محکم عاج دندان را در برابر پوسیدگی، فشار، غذاهای سفت و باکتری ها حفظ می کند. در این مقاله که توسط کلینیک تخصصی دندانپزشکی مادر تهیه و جمع آوری شده است، با دلایل و علائم فرسایش مینای دندان، راه های مراقبت بهداشتی از مینای دندان و تقویت کردن مینای دندان آشنا می شوید.
دلایل فرسایش مینای دندان
دلایلی وجود دارند که مینای دندان را به مرور دچار فرسایش می کنند. این لایۀ سخت توانایی رشد مجدد ندارد؛ از این رو باید به درستی از آن مراقبت کرد. چنانچه مینای دندان ضعیف شود و از بین برود، دندان بسیار حساس شده و به سرعت دچار پوسیدگی می شود. دلایلی که باعث سایش مینای دندان می شوند، خوردن غذاهای سفت مانند ته دیگ و شکستن آجیل با دندان ها، مصرف زیاد نوشیدنی های اسیدی و نوشابه ها، عادت دندان قروچه، مسواک زدن سخت و رعایت نکردن بهداشت منظم دهان هستند. همچنین خشک بودن بیش از حد دهان که ممکن است بر اثر مصرف برخی داروها ایجاد شود، ریفلاکس معده و مشکلات گوارشی و عوامل ژنتیکی در فرسایش مینای دندان نقش دارند.
علائم فرسایش مینای دندان
با پدید آمدن نشانه هایی در ظاهر دندان می توان به فرسایش مینا پی برد و بهتر است در این شرایط به سرعت به دندانپزشک مراجعه کرد. این نشانه ها عبارتند از:
حساسیت دندان ها
هنگامی که مینای دندان از بین می رود، دندان در برابر مواد غذایی سرد و گرم واکنش نشان می دهد و حساس تر می شود. به همین دلیل حساسیت دندانی می تواند یکی از زنگ خطرهای از بین رفتن مینای دندان باشد.
لق شدن دندان
با از بین رفتن مینا، دندان ها ضعیف شده و ممکن است در جای خود لق شوند و در نهایت بیافتند. بنابراین بهتر است پیش از آنکه آسیب های جبران ناپذیری به مینای دندان وارد شود، با نشانه های کوچک وضعیت دندان های خود را پیگیری کنید.
زبری دندان و اهمیت دادن به مراقبت بهداشتی از مینای دندان
هنگامی که مینای دندان به تازگی شروع به فرسایش می کند، خود را با زبری به ویژه در لبه های دندان نشان می دهد. پس زبر شدن دندان های خود را جدی بگیرید.
دندان های زرد
دندانی که مینای سالمی داشته باشد، شفاف است. از بین رفتن مینای دندان باعث نمایان شدن عاج دندان می شود، که معمولا به رنگ زرد است. بنابراین دندان های زرد می تواند یکی از نشانه های سایش مینای دندان باشد.
شکستگی دندان
دندان هایی که مینای آنها از بین رفته باشد، نازک و ضعیف شده و بیشتر در معرض شکستگی قرار می گیرند . بنابراین مراقبت بهداشتی از مینای دندان را جدی بگیرید.
راه های مقاوم کردن مینای دندان و مراقبت بهداشتی از مینای دندان
رژیم غذایی مناسب
داشتن یک رژیم غذایی سالم که مواد قندی کمی داشته باشد و در عوض مصرف بیشتر خوراکی های کلسیم دار مانند دانه هایی نظیر عدس و لوبیا، پنیر، ماست، ماهی ساردین و همچنین ویتامین دی بیشتر تاثیر به سزایی در حفظ استحکام مینای دندان دارد. همچنین ویتامین دی مورد نیاز بدنتان را با استفاده از قرص های ویتامین دی نیز می توانید تامین کنید. آدامس های بدون شکر مصرف کنید و از خوردن افراطی غذاهای قنددار و شیرینی جات پرهیز کنید.
رعایت بهداشت دهان
مسواک زدن حداقل روزی دو مرتبه و نخ دندان کشیدن منظم تاثیر زیادی در حفاظت از مینای دندان دارد. این کار از تشکیل پلاک های جرم که به مرور باعث از بین رفتن مینا می شوند، جلوگیری می کند. دقت کنید که هربار مسواک زدن بایستی حداقل دو دقیقه به طول بیانجامد.
خمیردندان فلوراید دار
خمیردندان های فلوراید دار به دلیل وجود مادۀ فلوراید که دندان ها را در برابر اسیدها مقاوم می کند، در کاهش پوسیدگی دندان ها تاثیرگذار هستند. همچنین در صورت خرابی دندان، این خمیردندان ها روند پوسیدگی را بسیار کندتر می کنند.
آب بیشتر یکی از راه های مراقبت بهداشتی از مینای دندان
هرچه آب بیشتری بنوشید، امکان باقی ماندن اسیدها و قندها روی دندان شما کمتر می شود. همچنین برخی آب های معدنی درصدی فلوراید در خود دارند که باعث مقاوم تر شدن مینای دندان می شود.
دهانشویه فلوراید دار
استفاده از دهانشویه های حاوی فلوراید نیز روند پوسیدگی دندان ها را به تاخیر می اندازند و از پوسیدگی های جدید جلوگیری می کنند.
مراجعۀ منظم به دندانپزشک
مراجعۀ منظم به مطب دندانپزشکی از بروز مشکلات جدی جلوگیری می کند و باعث می شود در صورت آسیب رسیدن به مینای دندان، در مراحل اولیه با یک ترمیم ساده برطرف شود.
انواع آسیب به مینای دندان
آسیب هایی که به مینای دندان وارد می شوند به دو صورت سایش و فرسایش مینا خود را نشان می دهند که می توانند با عوامل مختلف ایجاد شوند.
فرسایش مینای دندان
فرسایش مینای دندان که در نهایت منجر به از بین رفتن مینا می شود، با مصرف خوراکی های اسیدی و قند بیش از حد و رعایت بهداشت پایین دهان ایجاد می شود که به مراقبت بهداشتی از مینای دندان باید توجه شود.
سایش مینای دندان
سایش مینای دندان با عوامل فیزیکی مانند مسواک زدن سخت و نادرست، استفاده افراطی از خمیردندان های سفیدکننده و عادت هایی مانند دندان قروچه به وجود می آید. توجه داشته باشید که هر فردی تنها دو بار در هفته مجاز به استفاده از خمیردندان های سفیدکننده است. این خمیردندان ها ترکیباتی در خود دارند که با استفادۀ بیش از حد، باعث سایش مینای دندان می شوند. سایش مینای دندان در سه مرحلۀ خفیف، متوسط و شدید اتفاق می افتد. سایش خفیف به حدی نامحسوس است که احتمال دارد بدون معاینه دندانپزشک متوجه سایش و نازک شدن مینای دندان خود نباشید. این سایش تنها با معاینۀ پزشک تشخیص داده می شود.
چنانچه سایش خفیف پیگیری نشود، تبدیل به سایش متوسط می شود که قطعا در این مرحله سایش مشهودتر می شود. سایش شدید مینای دندان به طور کامل در دهان نمایان می شود و ممکن است با شیارهای عمیق روی دندان ها پیدا شود. این سایش به لایه زیرین مینا که عاج دندان است، آسیب می رساند و دندان ها را به شدت ضعیف می کند و حتی ممکن است دندان نیاز به پر کردن کانال ریشه پیدا کند.